تأثیر دعا
تأثیر دعا
1. کلید رستگاری و سعادت: حضرت علی(ع)می‌فرماید: «الدُّعَاءُ مَفَاتِیحُ النَّجَاحِ وَ مَقَالِیدُ الْفَلَاح؛[1] دعا، کلید پیروزی و گنجینة رستگاری است.»
انسان پیوسته به دنبال سعادت و رستگاری است و برای رسیدن به آن به هر دری می‌زند و راههای متفاوت و گوناگونی را تجربه می‌نماید؛ ولی باز می‌بینی درمانده و مستأصل شده و به جستجوی گمشدة خود که همان سعادت و رستگاری است، می‌پردازد. دعا، سعادت و رستگاری انسان را به دنبال دارد و انسان نباید از آن غافل شود؛ چرا که غفلت از آن باعث به هم ریختگی انسان شده، شقاوت انسان را به دنبال خواهد داشت.
2. کلید رحمت و چراغ تاریکی ها: زمانی که انسان گرفتار ظلمت و تاریکی می‌شود، نیازمند نوری است تا او را از گرداب ظلمتها، تاریکیها و گمراهیها برهاند و در مسیر درست بندگی قرار دهد.
دعا، این اثر و تأثیر را دارد، لذا امیر مؤمنان(ع) می فرماید: «الدُّعَاءُ مِفْتَاحُ الرَّحْمَةِ وَ مِصْبَاحُ الظُّلْمَة؛[2] دعا، کلید رحمت و چراغ تاریکیها است.»
3. آرامش‌بخش روح و روان و کاهش اضطراب و استرس: آرامش، برای انسان امروزی که در عصر آهن و ماشین زندگی می‌کند، حکم کیمیا را دارد. کیمیایی که دست‌یافتنی است. انسان امروزی که غرق در تجمّلات و به دور از سادگی و آسایش روحی است، نیاز به آرامش بیشتر دارد و قدرش را بهتر می‌داند؛ چرا که در به در، به دنبال آن است.
آرامش چیست که انسان در به در به دنبال آن است؟ آرامش؛ یعنی رام کردن آشوب و رها شدن در آسمانی از آسایش. آرامش؛ یعنی داشتن روحی با طمأنینه و قلبی با سکینه. آرامش، گشودن پنجرة نگاه به بی‌کرانگی خداوند و تنفس در هوای صبحگاهی راز و نیاز است.
آرامش فرشته‌ای است در وجود ما که عطر آسایشش را در زندگیمان منتشر می‌کند. آرامش واژه‌ای معنوی است که نمی‌توان آن را در قالب کلمات و جمله‌ها بیان کرد. کسانی که به آسودگی و راحتی ضمیر و وجود رسیده‌اند، آرامش را می‌توانند به خوبی تعریف کنند. وقتی آرامش باشد، پرنده‌ای می‌شویم آسوده از دغدغه‌ها و بنده‌ای می‌شویم مخلص خدا. آن وقت است که می‌توانیم گل باشیم و عطر آرامش را به دیگران هدیه کنیم. بدون آرامش، مسیر زندگی سیاه درّه‌ای است که نمی‌توان از آن فرار کرد و به دشت روشنایی رسید.
انسان ناآرام، ناخودآگاه زندگی را سیاه و تار می‌بیند. بی‌آرام، راه‌ها را چاه می‌بیند و چاه‌ها را راه. بدون آرامش، عقل در میدانِ بازی روزگار، ابوجهلی است که نمی‌داند در چه جهل مرکّبی قرار دارد. آرامش است که همه چیز را با گرمای عشق، زیبا و قشنگ می‌کند. آرامش، مسیر زندگی را پر از روشنایی می‌کند. آرامش است که دنیا را مثل ایستگاهی در مسیر رسیدن به یار معرفی کرده، کمک می‌کند تا انسان در انتظار رسیدن قطار وصل، بر سر راه عشق، وفادار بماند.
با این اوصافی که از آرامش شد، این پرسش به ذهن می‌آید که این آرامش گمشدة تمام انسانها، چگونه و چطور به دست می‌آید؟
برای یافتن آرامش، باید از خود رها شد و از نقطه همیشگی صفر به نقطه تازه و آرام بی‌نهایت رفت، و این همان دعاست و دعا کردن راه رسیدن به آن.
آرامش واقعی در پرتو دعا حاصل می‌شود و سایر آرام‌بخشها، آرامش مقطعی، سطحی و ناپایدار هستند. انسانها باید به دنبال آرامشی باشند که ماندگار باشد و این حاصل نمی‌گردد، مگر در سایة شناخت معارف عالیة الهی و عمل به آنها.
4. راه مبارزه با شیطان: احیای شخصیت معنوی و انسانی افراد جامعه یکی از راههای مهمّ پیشگیری و درمان آلودگیهای شهوانی است؛ زیرا هنگامی که انسان از ارزش وجود و شخصیت خود آگاه شود و دریابد که او عصارة جهان آفرینش و گل سرسبد مخلوقات و خلیفة خدا روی زمین است، به این سادگی خود را به گناه و شهوات نمی‌فروشد. حضرت علی(ع) می‌فرمایند: «مَنْ کَرُمَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ هَانَتْ عَلَیْهِ شَهْوَتُهُ؛[3] کسی که بر ارزش وجود خویش پی ببرد، شهوات در برابر او بی‌ارزش می‌شوند.»
یکی از مفیدترین راههای مبارزه با شیطان، مسلّح شدن به سلاح دعا است. حضرت علی(ع) فرمود: «زیاد دعا کن تا از هجوم شیطان در امان بمانی.»[4]
دعا، یکی از بهترین عبادتها و موجب استکمال نفس، قرب به خدا و دوری شیطان می‌شود. بندة خدا باید دعا کند؛ زیرا با تمام وجود به خدا نیاز دارد؛ بلکه عین فقر و نیاز است و اگر یک لحظه فیض خدا قطع شود، پوچ و نابود خواهد شد.
5. خودباوری و اعتماد به نفس: یک باغبان ماهر، درختان نونهال و نورس را با طناب به درختان قوی می‌بندد تا در مقابل برف و باد و باران آسیب نبیند. ما انسانها نیز همچون درختان نورس و نونهالی هستیم که در مقابل طوفانهای ضلالت و گمراهی باید به تکیه‌گاههای محکمی از جمله دعا تکیه زنیم تا به گمراهی دچار نشده و به وادی سعادت برسیم.
دعا، باعث خودباوری شده، به گونه‌ای که وقتی باور انسان به وسیلة دعا تقویت شود، راه مبارزه با مشکلات هموار شده و قدرت مقابلة انسان افزایش پیدا می‌کند و این ثمرة ارتباط برقرار کردن با وجودی است که بالاتر از تمام هستی می‌باشد.
6. درمان هر درد و دفع بلاها: امام صادق(ع) می‌فرماید: «عَلَیْکَ بِالدُّعَاءِ فَإِنَّ فِیهِ شِفَاءً مِنْ کُلِّ دَاءٍ؛[5]بر شما باد به دعا کردن؛ زیرا که دعا شفای هر دردی است.»
و در ارتباط با دفع بلاها حضرت علی(ع) می‌فرماید: «ادْفَعُوا أَمْوَاجَ الْبَلَاءِ عَنْکُمْ بِالدُّعَاءِ قَبْلَ وُرُودِ الْبَلَاءِ؛[6] امواج بلا را به وسیلة دعا قبل از پیش آمدن حادثه و بلا از خود دور کنید!»
7. وسیلة تقرّب به خداوند: امام صادق(ع) می‌فرماید: «بر شما باد به دعا؛ زیرا به چیز دیگری مثل دعا مقرّب نمی‌شوید و دعای کوچک را به جهت کوچکی‌اش رها نکنید؛ چون همان خدایی که دعاهای کوچک را مستجاب می‌کند، دعاهای بزرگ را نیز مستجاب می‌فرماید.»[7]
8. برگردانندة قضای حتمی: «زراره» می‌گوید: حضرت باقر(ع) به من فرمود: آیا تو را به چیزی راهنمایی کنم که رسول خدا- در آن مورد استثناء نشده؟ عرض کردم: بلی. فرمود: دعاست که قضای مبرم را که به سختی محکم شده است، برمی‌گرداند.»
